Problem – bariera demokracji
Cyfrowe usprawnienie komunikacji jest szansą na podniesienie wiarygodności systemu demokratycznego. A w konsekwencji na wykorzystanie procesu cyfrowego poszerzenia kultury życia publicznego dla wspólnotowych wartości.
Tak by całościowa modernizacja instytucji i procedur demokratycznych nie tylko ułatwiała korzystanie z wolności w warunkach równości praw obywatelskich, ale i stworzyła podstawę dla całościową modernizację systemów usług publicznych, z wykorzystaniem edukacji dla rozwoju. Zgodnie z otwartą przez rewolucję sztucznej inteligencji szansą oparcia humanizacji społecznej gospodarki rynkowej na solidarnym rozwoju wiedzy jako na nowym głównym kryterium rozwoju gospodarczego.
Tymczasem należy się obawiać, że zaniechanie politycznego procesu modernizacji demokracji ułatwi wykorzystanie cyfrowych możliwości dla centralnego sterowania naszym życiem, czy to przez zarządy globalnych korporacji czy to przez rządy państw o skłonnościach totalitarnych. W tym poprzez budowanie globalnych koalicji wielobiegunowej rywalizacji politycznej i podejmowanie konfrontacji militarnych.
Wobec głębokości, dynamiki i wielowymiarowości trwających już procesów rekonstrukcji globalnej struktury relacji pomiędzy rządzącymi, politycy przestali dostrzegać wagę usprawniania metod demokratycznego stanowienia dla wolności rządzonych. Ponadto obawiam się, że coraz silniejszą barierą dla formułowania i podejmowania politycznej strategii modernizacji instytucji i procedur demokratycznych staje się obecnie niechęć liderów ugrupowań uformowanych w warunkach dominacji instrumentarium demokracji przedstawicielskiej oraz wspierających ich administracji, do rezygnacji z powodowanych interesem własnym utrwalonych zwyczajów i uzyskanych statusów.
Okoliczności – wolność i równość.
Podjęta przez Rosję próba odzyskania dominacji politycznej nad państwami Europy Środka, potwierdzona rozpoczętą 24 lutego 2022 wojną, spotkała się z jednoznacznym sprzeciwem Ukraińców oraz społeczeństw zachodniego świata[i]. W oporze tym Ukraina uzyskała bezwarunkowe wsparcie Polski i innych państw leżących pomiędzy Rosją a Niemcami, czyli na styku dwóch potęg gospodarczych aspirujących mniej lub bardziej otwarcie, do utworzenia jednego z globalnych biegunów współdziałania politycznego.
W ten sposób Polska wpisała się raz jeszcze bardzo aktywnie, w toczący się tym razem w wymiarze globalnym proces zmian zasad dla relacji pomiędzy narodami. Z tym że sześć wieków temu, dla stosowania postawionych przez Polaków zasad: wiary w życie wieczne obywateli jako podstawy dla politycznego braterstwa oraz suwerenności kulturowej narodów jako cywilizacyjnego fundamentu politycznych suwerenności, rządzący mogli korzystać nie tylko z refleksji narodowej elit ale i z arbitrażu Papieża jako najwyższego autorytetu moralnego w kręgu cywilizacji łacińskiej.
Dzięki heroicznemu oporowi Ukraińców i konsekwentnemu wsparciu związanej przez USA koalicji państw zachodniego świata, coraz bardziej realnym staje się zatrzymanie militarnej ekspansji Rosji. Czym Ukraina potwierdza swoje cywilizacyjne tytuły i do politycznej integracji z krajami środkowej i zachodniej Europy i do aktywnego uczestniczenia w wywołanych rewolucją sztucznej inteligencji procesach modernizacyjnych.
Niestety dla sensu tych aspiracji i spełnienia oczekiwań, trwające konfrontacje militarne podważają właśnie realizm programów rozwoju przygotowywanych przez lewicowo-liberalne ośrodki ideologii postępu, a forsowane w interesie globalnych korporacji korzystających z wprowadzanej przez rewolucję sztucznej inteligencji do globalnej gospodarki zasady zwycięzca bierze wszystko, która zastępuje utrwaloną przez wieki zasadę rynkowej samoregulacji konkurencji, programów narzucanych państwom przez rządzących i administracje Unii Europejskiej. Pilną koniecznością staje się zatem wypracowanie całkiem nowych założeń ustroju życia publicznego respektujących globalną: dynamikę przemian gospodarczych i politycznych, znaczenie zachowania pamięci dla tożsamości wartości cywilizacji łacińskiej oraz perspektywę globalnie zrównoważonego rozwoju.
Szansa – pamięć obwarzanka.
Są trzy dobre powody by rozważania o demokracji opartej na wartościach w Europejskich państwach bez terytorialnych granic rozpocząć od Horodła. Gdzie w krajobrazie Grodów Czerwieńskich rzeka Bug przeplata pamięci piastowskiej Polski, jagiellońskiej Rzeczpospolitej i janopawłowej drogi do zjednoczenia dwóch płuc chrześcijańskiej Europy.
Pierwszą jest pamięć pierwszej Unii horodelskiej z 1413 roku, która grunwaldzki triumf Litwinów, Polaków i Rusinów nad Krzyżackim kłamstwem i despocją, wykorzystała do określenia aksjologicznych podstaw państwowego zjednoczenia. Ten jest obywatelem Rzeczpospolitej, kogo miłość braterska oparta jest na wierze w życie wieczne.
Drugą jest pamięć Unii horodelskiej z 1861 roku, która poprzez manifestację jedności przedstawicieli wszystkich narodów Dawnej Rzeczpospolitej podniosła kluczowe znaczenie powiązania wolności i równości dla wspólnoty politycznej. Co potwierdzone zostało w trudnym etosie i dziedzictwie Powstania Styczniowego.
Trzecią jest utrwalona w 2010 roku na tablicy ulokowanej przy Rynku w Horodle pamięć Ukraińców chroniących polskich sąsiadów przed mordercami z OUN-UPA. Co przywołuje napominanie Jana Pawła II o znaczeniu mocnych sumień dla wolności będącej prawem do odpowiedzialności za wspólnoty.
Przedsięwzięcie- sprawności dla rozwoju.
Proponuję by brakujące dziś Polsce i naszym sąsiadom do przyjęcie strategii modernizacji ustrojowych dobre praktyki sieciowej aktywności obywateli dla społecznej wiarygodności demokracji, rozpoznać poprzez program rzecznictwa drużyn harcerskich we wzbogacaniu i kultywowaniu znaków pamięci dobrosąsiedztwa na polskiej bramie wschodnich kresów Rzeczpospolitej. Co poprzez oczekiwane zaangażowanie rodziców i nauczycieli mogło by pomóc w oparciu integracji domowego wychowania i szkolnego wykształcenia na narodowych.
Uważam, że dla uzyskania subsydiarnego wsparcia administracji w tych działaniach, można i warto wykorzystać właściwą dla demokracji bezpośredniej ustrojową instytucję petycji obywatelskiej. Którą w samorządach stosujących instytucję budżetu obywatelskiego warto wzmocnić projektem finansowania, co dodatkowo pozwoliłoby na otwarcie szerszej debaty i uzyskanie publicznej oceny wagi projektowanego zamierzania dla wspólnoty mieszkańców.
Uważam, że odsłonięcie kresowych tablic jako efekt pierwszego kroku wzbogacania publicznych wartości krajobrazu powinno skutkować wprowadzeniem do katalogu corocznych planów drużyn harcerskich obyczaju kultywowania pamięci wypiekania kresowych rodowodów. Co jak sądzę warto by powtarzać w dniu 10 października, dla dobrej pamięci dwóch jagiellońskich unii horodelskich.
Uważam, że skuteczne przeprowadzenie procesu społecznego formowania Bramy Kresów będzie dobrą okazją dla refleksji rodziców i nauczycieli o znaczeniu współdziałania organizacyjnego młodzieży w przełamywaniu różnych barier rozwoju wspólnot. Współdziałania, które między innymi powinno być pomocne dla zapewnienia społecznej wiarygodności głosowania w nowych instytucjach odpowiednich dla demokracji po Gutenbergu, jako jednej z nowych sprawności harcerskich.
[i] Termin „zachodni świat” używam dla objęcia utworzonego pod patronatem USA realnego sojuszu wsparcia dla Ukrainy, obejmującego poza Europą Zachodnią i krajami Północnego Atlantyku, również kluczowe kraje rejonu Pacyfiku. Architektura tego „zachodniego świata” przedstawiona jest m.inn. w raporcie Klubu Jagiellońskiego z sierpnia 2022. https://klubjagiellonski.pl/publikacje/rozpad-starego-swiata-proba-syntezy-po-pol-roku-wojny-na-ukrainie-raport-specjalny/