Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) to najważniejszy dokument stanowiący prawo lokalne w zakresie definiowania i ochrony krajobrazu kulturowego Kazimierza Dolnego. Zapisy planu wskazują, gdzie można budować, określając przy tym wielkość kubatur oraz funkcje. Ponad 40 lat temu ustanowiono Kazimierski Park Krajobrazowy. Dolinę Wisły chronią dodatkowo obszary Natura 2000. Najważniejsze jest jednak, że układ architektoniczno-urbanistyczny miasteczka został wpisany do rejestru zabytków województwa lubelskiego. Tym samym podlega ochronie konserwatorskiej, pozostającej w pieczy Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. MPZP jest jednym z narzędzi ochrony zabytków.
Od ponad 20 lat MPZP jest kością niezgody. Deweloperzy i inwestorzy walczą o możliwość budowy hoteli, inni chcą tu lokować kapitał budując swoje letnie domy, w których tylko bywają. Są też tacy, którzy chcieliby mieszkać tu na stale, uczestnicząc w życiu obywatelskim – ale z niewiadomych przyczyn nie mogą. Zasady nie są ściśle określone, a przywileje indywidualnych zmian w planie nadaje się wybranym.
Prace nad nowym planem rozpoczęły się w 2015 roku. W 2019 roku plan już był gotowy. Posiadał wszelkie uzgodnienia. Został wyłożony do publicznego wglądu. Był czas na składanie uwag. Tych wpłynęło wiele. Burmistrz postanowił je w znacznej części uwzględnić.
Po wprowadzonych zmianach konieczne było ponowienie uzgodnień projektu planu. I tu pojawia się Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie. W początku marca 2021 roku wydała uzgodnienie, przy czym opatrzone szeregiem warunków. RDOŚ m.in. wskazała na istotne rozbieżności pomiędzy planem a obowiązującym studium (plan musi być zgodny z zapisami studium). Burmistrz wniósł zażalenie na rozstrzygnięcie RDOŚ, przy czym w treści skargi kwestionował przede wszystkim uwagi RDOŚ dotyczące działki położonej w Mięćmierzu. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska nie uznał skargi, ponieważ burmistrz składając zażalenie nie dotrzymał 7-dniowego terminu.
RDOŚ w swym postanowieniu wskazał na niezgodność zapisów planu z zapisami studium, m.in. w odniesieniu do terenu Stacji Narciarskiej Kazimierz Dolny. Stacja powstała przed kilkoma laty. Mówimy o terenie położonym w sercu Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, u ujścia do doliny Wisły rozległego systemu wąwozów. Pomimo tego inwestycja powstała bez raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. Przeprowadzono wycinkę drzew, wykonano potężne niwelacje terenu, zasypano jeden z wąwozów – wszystko wbrew położeniu na terenie Parku.
Zaproponowane przez burmistrza zapisy dopuszczają lokalizowanie zabudowy na całej powierzchni stoku przekraczającej 6 ha. Mówimy także o funkcjach usługowych, handlowych i mieszkaniowych. Dopuszczona wysokość zabudowy wynosi 11 metrów, a w przypadku obiektów nie będących budynkami nawet 15 metrów. Rzecz się tyczy niezwykle eksponowanego terenu. Zamiast stoku równie dobrze może powstać osiedle.
W Kazimierzu mamy także inny stok, położony bliżej Rynku, posiadający długoletnią historię, niestety od dawna nieużytkowany. Dla niego burmistrz zaproponował zabudowę o maksymalnej powierzchni do 200 m2 i wysokości 6 metrów. Jednocześnie wprowadził zakaz wydzielania nowych działek budowlanych.
Inne ciekawe propozycje dotyczą ścisłego centrum miasteczka, pomiędzy Rynkiem a kościołem farnym, terenu na którym niegdyś funkcjonował Hotel Polski – pierwszy hotel w Kazimierzu. W jednym z pism skierowanych do burmistrza ze strony Konserwatora pada stwierdzenie, że należy wprowadzić w planie zapisy, które umożliwią realizację zespołu usług turystycznych wg opracowanej koncepcji. Jej autorem jest Bolesław Stelmach, znany architekt, mianowany przez Ministra Glińskiego w 2017 roku na funkcję dyrektora Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki. Przed kilkoma laty, za zgodą Konserwatora wg jego projektu miał powstać w Kazimierzu inny potężny hotel. Po interwencji stowarzyszeń zajmujących się ochroną zabytków, decyzję Konserwatora uchylił zarówno Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a następnie także sądy administracyjne.
Zaproponowane w nowym planie wskaźniki zabudowy są niespotykane w przestrzeni Kazimierza! Wysokość 12,7 metra, intensywność zabudowy umożliwiająca powstanie obiektu o kilku kondygnacjach, także podziemnych, hotel, sale konferencyjne, itp. To wszystko w centrum miasteczka. Zapomniano jedynie o miejscach parkingowych dla gości i obsługi. Kto zna Kazimierz, wie jak wielkim problemem w miasteczku jest parkowanie. W innych przypadkach plan zakłada, że na każde 30 m2 usług przypadać ma jedno miejsce parkingowe. W tym przypadku nie musi.
Plan dopuszcza także powstanie pensjonatu w bezpośrednim sąsiedztwie baszty. Konserwator twierdzi, że zabudowa jest tam możliwa od kilkudziesięciu lat, przy czym na rysunku dotychczas obowiązującego planu (z 1998 roku), widoczne jest oznaczenie odpowiadające zieleni urządzonej. Do planowanego pensjonatu nie wyznaczono drogi dojazdowej.
Niestety burmistrz i większość radnych pozostało głuchych na protesty mieszkańców i stowarzyszeń. Jesienią 2021 roku plan został ponownie wyłożony. Uwagi wnieśli mieszkańcy oraz stowarzyszenia zajmujące się ochroną krajobrazu (Stowarzyszenie Genius Loci, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami). O zagrożeniach alarmował także radny Leszek Dołęga, wskazując, że w centrum miasteczka, w miejscu dawnego Hotelu Polskiego powstanie gigantyczny twór, który zdominuje oś widokową na farę i zakorkuje miasto. O problemie zabudowy stoku mówił radny Janusz Kowalski. Niestety żadne z uwag nie zostały uwzględnione. W tak szkodliwej formie 30 grudnia 2021 r. plan został uchwalony, przy sprzeciwie trzech radnych – Janusza Kowalskiego, Leszka Dołęgi oraz Ryszarda Rybczyńskiego. Ale oto do akcji wkroczył Wojewoda Lubelski, stwierdził nieważność uchwały Nr XXXVI/261/21 Rady Miejskiej w Kazimierzu Dolnym z dnia 30 grudnia 2021 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W rozstrzygnięciu nadzorczym wykazał wiele nieprawidłowości towarzyszących samej procedurze jak i w przyjętych zapisach, także w odniesieniu do stoku i planowanego hotelu w centrum Kazimierza. Treść rozstrzygnięcia Wojewody dostępna pod linkiem:
http://edziennik.lublin.uw.gov.pl/legalact/2022/650/
Poniżej także link do reportażu filmowego „W celowniku” wyemitowanego w TVP Lublin, 23 lutego 2022 roku
